Tăng huyết áp nguyên phát là một trong những loại tăng huyết áp phổ biến chiếm tỷ lệ cao nhất. Những người mắc phải loại tăng huyết áp này thường phải uống thuốc kéo dài và dường như là suốt cả đời. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng và thậm chí là ảnh hưởng đến tính mạng. Nếu bạn chưa hiểu rõ về loại tăng huyết áp này thì có thể tham khảo ngay bài viết dưới đây.
Mục lục
1. Tăng huyết áp nguyên phát là gì?
Tăng huyết áp nguyên phát hoặc vô căn được định nghĩa là huyết áp tăng cao mà không có nguyên nhân thứ phát. Bệnh mạch máu, bệnh thận, pheochromocytoma, cường aldosteron,… Hoặc các nguyên nhân gây tăng huyết áp thứ phát khác như dùng thuốc, mang thai, dùng chất kích thích.
Tăng huyết áp vô căn chiếm 95% các trường hợp tăng huyết áp. Tăng huyết áp là một bệnh vốn không đồng nhất. Những bệnh nhân khác nhau có thể có những căn nguyên khác nhau dẫn đến tăng huyết áp. Do đó, một bệnh nhân được xác định là bị tăng huyết áp nếu huyết áp tâm thu từ 140 mmHg trở lên hoặc huyết áp tâm trương từ 90 mmHg trở lên.
Tăng huyết áp nguyên phát làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe
2. Nguyên nhân tăng huyết áp nguyên phát
Vì tăng huyết áp nguyên phát không có nguyên nhân rõ ràng nên nghiên cứu này chỉ cho thấy mối liên quan giữa tăng huyết áp và nhiều yếu tố nguy cơ, bao gồm:
- Người lớn tuổi: Các mạch máu dần mất tính đàn hồi ở người lớn tuổi làm tăng nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp. So với nam giới cùng độ tuổi, phụ nữ trên 60 tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp cao hơn.
- Yếu tố di truyền: Không chỉ người lớn mà trẻ em cũng có thể bị tăng huyết áp. Lý do cho điều này là tiền sử gia đình bị tăng huyết áp.
- Người béo phì, tiểu đường: Người mắc bệnh béo phì, tiểu đường ngày càng tăng do lười vận động và chế độ ăn uống không cân đối. Đây là hai yếu tố làm gia tăng tỷ lệ tăng huyết áp.
- Muối: Quá nhiều muối trong cơ thể có thể khiến bạn dễ bị cao huyết áp vì muối làm tăng khả năng giữ nước.
3. Dấu hiệu nhận biết cao huyết áp nguyên phát
Các dấu hiệu tăng huyết áp nguyên phát thường khó nhận biết rõ ràng. Người bệnh có thể tình cờ phát hiện mình bị cao huyết áp khi đi khám sức khỏe. Hoặc khi một bệnh nhân đi khám bác sĩ vì một bệnh lý khác nhưng nhận thấy rằng huyết áp của họ tăng cao.
Một số dấu hiệu có thể cho thấy huyết áp cao là:
- Đau đầu
- Chảy máu mũi
- Nóng bừng mặt, bốc hỏa
- Chóng mặt
- Đau ngực
- Xây xẩm
- Máu xuất hiện trong nước tiểu.
Chóng mặt, đau đầu là một trong những dấu hiệu tăng huyết áp
Những triệu chứng này cần được điều trị ngay lập tức. Không phải tất cả những người bị huyết áp cao đều mắc bệnh này, nhưng khi mắc bệnh này, nó có thể đe dọa đến tính mạng.
Cách tốt nhất để biết bạn có bị cao huyết áp hay không là kiểm tra huyết áp thường xuyên. Đặc biệt, những người bị huyết áp cao có các yếu tố nguy cơ sau:
- Tiền sử gia đình bị huyết áp cao hoặc bệnh tim.
- Người bị tiểu đường
- Rối loạn mỡ máu
- Bệnh mạch vành, thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim.
- Những người có huyết áp dao động nghiêm trọng.
- Nếu bạn bị rối loạn hệ thần kinh.
- Có khối u ở tuyến yên và tuyến thượng thận.
4. Cách điều trị tăng huyết áp nguyên phát
Để điều trị tăng huyết áp nguyên phát hiệu quả, người ta thường kết hợp các liệu pháp dùng thuốc và không dùng thuốc. Các phương pháp điều trị không dùng thuốc cũng tương tự như các biện pháp phòng ngừa tăng huyết áp được thảo luận dưới đây.
Điều trị bằng thuốc thường bao gồm sự kết hợp của hai hoặc ba loại thuốc thay vì chỉ một loại. Tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe tổng thể của bạn, bác sĩ sẽ ưu tiên chọn loại thuốc phù hợp cho bạn.
5. Cách phòng ngừa cao huyết áp nguyên phát hiệu quả nhất
Các biện pháp có thể giúp ngăn ngừa tăng huyết áp nguyên phát bao gồm:
Ăn uống lành mạnh
Để kiểm soát huyết áp, bạn nên hạn chế lượng natri (muối) và tăng lượng kali trong chế độ ăn uống của mình. Điều quan trọng là ăn thực phẩm ít chất béo và nhiều trái cây, rau và ngũ cốc.
Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục giúp duy trì cân nặng khỏe mạnh và hạ huyết áp. Bạn nên nhắm đến ít nhất 2,5 giờ hoạt động aerobic cường độ vừa phải mỗi tuần. Ngoài ra, hãy thực hiện 1 giờ 15 phút bài tập tim mạch mạnh mẽ mỗi tuần.
Tập thể dục thường xuyên để phòng ngừa bệnh cao huyết áp
Duy trì cân nặng hợp lý
Thừa cân hoặc béo phì làm tăng nguy cơ cao huyết áp. Duy trì cân nặng khỏe mạnh có thể giúp kiểm soát huyết áp cao và giảm nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe khác.
Hạn chế rượu bia
Uống quá nhiều rượu có thể làm tăng huyết áp. Nó cũng bổ sung thêm calo và có thể dẫn đến tăng cân. Không quá 2 khẩu phần mỗi ngày đối với nam và 1 khẩu phần đối với nữ.
Không hút thuốc lá
Hút thuốc làm tăng huyết áp và tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Nếu bạn không hút thuốc, đừng thử. Nếu bạn đã hút thuốc, hãy cắt giảm và tiến gần hơn đến việc bỏ hút thuốc hoàn toàn.
Đối phó với căng thẳng
Học cách thư giãn và quản lý căng thẳng có thể cải thiện sức khỏe tinh thần và thể chất và giảm huyết áp cao. Các kỹ thuật quản lý căng thẳng bao gồm tập thể dục, massage thư giãn, nghe nhạc, thiền và yoga.
Một trong những biện pháp thư giãn được nhiều người lựa chọn hiện nay chính là massage. Ngoài massage truyền thống bạn còn có thể sử dụng ghế mát xa để vừa thư giãn vừa chăm sóc sức khỏe. Nhiều dòng ghế mát xa hiện đại có tích hợp tính năng kết nối với bluetooth do đó bạn có thể vừa massage vừa nghe nhạc thư giãn đấy.
Bài viết trên đã giúp bạn tìm hiểu rõ hơn về bệnh lý tăng huyết áp nguyên phát. Đây là một bệnh lý khá nguy hiểm làm ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe và cuộc sống của bạn. Do đó từ bây giờ bạn hãy duy trì lối sống lành mạnh và khoa học để ngăn ngừa bệnh lý nguy hiểm này nhé!
