Nhìn chung, thoái hóa khớp rất phổ biến ở người lớn tuổi, trong đó thoái hóa khớp gối là phổ biến nhất. Một lý do cho điều này là trong khi các khớp gối hoạt động và chịu lực cao, chúng trở nên kém linh hoạt hơn theo tuổi tác. Thoái hóa khớp ở người cao tuổi ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống, đồng thời làm tăng gánh nặng kinh tế cho gia đình nên việc phòng ngừa và điều trị sớm là vô cùng quan trọng.
Mục lục
1. Nguyên nhân gây thoái hóa khớp ở người cao tuổi
Nguyên nhân khởi phát
Tuổi tác
Tuổi càng cao, tổn thương tích tụ trong khớp càng nhiều, ngoài ra hàm lượng mucopolysaccharid trong chất nền sụn của người già giảm, hàm lượng chất xơ tăng, độ dẻo dai của sụn giảm, khả năng mệt mỏi.
Tuổi tác chính là một nguyên nhân gây thoái hóa khớp ở người cao tuổi
Di truyền
Thoái hóa khớp toàn thể nguyên phát (GOA) có các mức độ khác nhau của yếu tố di truyền, những bệnh nhân này bị viêm khớp liên đốt ngón xa và nốt Heberden và những người khác mắc chứng loạn sản sụn, loạn sản xương khớp, loạn sản xương hông bẩm sinh.
Béo phì, thể trạng mập mạp
trọng lượng cơ thể nặng nề làm tăng tải trọng cho khớp, tư thế, dáng đi xấu làm thay đổi cơ chế sinh học của khớp dẫn đến thoái hóa khớp.
Chế độ ăn uống
Trong mô hình động vật của chuột lang Hà Lan, việc tăng hàm lượng vitamin C trong thức ăn có thể bảo vệ sụn khỏi bị hư hại. Chế độ ăn ít calo của phương Đông đã được sử dụng để giải thích tại sao người Việt có tỷ lệ mắc bệnh hông thấp.
Yếu tố cơ học và chấn thương
Tải trọng bất thường trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đến sức đề kháng của sụn khớp và dẫn đến biến đổi thoái hóa của sụn. Ví dụ, hông, khuỷu tay và cột sống của vận động viên nhào lộn và thể dục dụng cụ, mắt cá chân của vũ công ba lê và cầu thủ bóng đá và người vận hành máy khoan khí nén cao có tỷ lệ mắc bệnh thoái hóa khớp vai cao hơn.
Ứ đọng tĩnh mạch trong xương
Các yếu tố khác nhau có thể gây ứ đọng tĩnh mạch trong xương và áp suất cao trong xương có thể dẫn đến khởi phát hoặc làm trầm trọng thêm bệnh viêm xương khớp. Các nhà khoa học đã sử dụng các thí nghiệm trên động vật để thắt các tĩnh mạch của các chi dưới nhằm tăng áp lực trong xương của đầu xa xương đùi và đầu gần xương chày, có thể gây viêm xương khớp.
Họ phát hiện ra rằng áp lực trong xương của nhóm đau xương khớp khi nghỉ ngơi cao hơn so với nhóm không đau và nhóm đau khi hoạt động thông qua việc đo áp lực trong xương.
Các yếu tố khác
như rối loạn nội tiết, chức năng miễn dịch thấp, enzym, interleukin IL, yếu tố tăng trưởng,… có mối quan hệ nhất định với bệnh tật.
Nguyên nhân thứ phát
Biến dạng khớp là một nguyên nhân thứ phát gây thoái hóa khớp ở người cao tuổi
- Biến dạng khớp: Vẹo cột sống và gù có thể gây lõm xương khớp. Trật khớp háng bẩm sinh, loạn sản khớp háng bẩm sinh, coxa vẹo, vẹo trong, vẹo trong… đều có thể gây tổn thương sụn khớp tại vị trí bị bệnh, gây thoái hóa khớp theo tuổi tác.
- Tổn thương khớp: đứt dây chằng, trật khớp do chấn thương , gãy xương trong khớp, cắt sụn chêm đầu gối,… có thể gây mất ổn định lực căng khớp và gây thoái hóa khớp.
- Các bệnh viêm khớp khác: Sau khi kiểm soát được tình trạng viêm của viêm khớp mưng mủ, viêm khớp lao, viêm khớp dạng thấp, các khớp đã chịu tổn thương nhất định, dẫn đến bề mặt khớp sần sùi, cơ hội phát triển bệnh thoái hóa khớp trong tương lai sẽ lớn hơn.
2. Các dấu hiệu nhận biết thoái hóa khớp ở người cao tuổi
Dưới đây là một số triệu chứng thoái hóa khớp gối ở người già bạn có thể tham khảo:
- Đau có đặc điểm khởi phát âm ỉ và đau âm ỉ kéo dài, chủ yếu xuất hiện sau khi cử động khớp và có thể giảm khi nghỉ ngơi. Trong khi ngủ, do các cơ quanh khớp bị tổn thương nên chức năng bảo vệ của khớp bị suy giảm, không hạn chế được vận động gây đau như khi thức, người bệnh có thể tỉnh dậy với cảm giác đau đớn.
- Cứng khớp buổi sáng và cảm giác dính chặt: Thời gian cứng khớp buổi sáng của bệnh này tương đối ngắn, thường không quá 15 phút. Cảm giác dính sau khi các khớp ngón tay đứng yên trong một khoảng thời gian, chúng sẽ cảm thấy cứng khi bắt đầu cử động, như thể chúng bị kẹt. Nó phổ biến hơn ở người già và khớp chi dưới và có thể được cải thiện sau khi tập thể dục.
- Các triệu chứng khác: Khi bệnh tiến triển, có thể xảy ra tình trạng biến dạng khớp, mất vững, đau khi nghỉ ngơi và đau nặng hơn khi mang vác. Rối loạn chức năng có thể xảy ra do bề mặt khớp không vừa khít, co thắt và co thắt cơ, co rút bao khớp và teo cơ học do gai xương hoặc chuột khớp gây ra. Ở các khớp chịu trọng lượng, chức năng mất đột ngột có thể xảy ra.
Cứng khớp và cảm giác dính chặt là dấu hiệu thoái hóa khớp ở người cao tuổi
Các biểu hiện viêm khớp có xu hướng giới hạn ở một số khớp nhất định, không giống như viêm khớp dạng thấp, lây lan từ khớp đầu tiên và các khớp khác. Các triệu chứng chung là nhẹ, kèm theo đau vừa phải, hiếm khi ảnh hưởng đến các hoạt động. Trừ khi nó xâm phạm đến các khớp nặng, chẳng hạn như hông, đầu gối và cột sống, nó thường không ảnh hưởng đến chức năng hoặc gây tàn phế.
Ở nhiều bệnh nhân , tổn thương không được phát hiện cho đến khi kiểm tra X quang. Do bệnh nguyên phát liên quan đến sự hao mòn vận động khớp lâu ngày nên chủ yếu xảy ra ở khớp háng, khớp gối, cột sống và ngón tay. Các bộ phận của các khớp chịu áp lực nhiều nhất trong quá trình di chuyển dễ bị chấn thương nhất. Ngược lại, các khớp nơi căng thẳng lan rộng trên nhiều bề mặt khớp, chẳng hạn như cổ tay và mắt cá chân, sẽ ít bị ảnh hưởng hơn.
3. Cách phòng và điều trị thoái hóa khớp ở người cao tuổi
Với sự gia tăng của tuổi xương, quá trình thoái hóa sẽ tiếp tục gia tăng, không thể đảo ngược được diễn biến tự nhiên của bệnh, tuy nhiên, việc điều trị hợp lý, kịp thời không những có tác dụng giảm triệu chứng hiệu quả, cải thiện chức năng khớp, ngăn ngừa biến dạng khớp, nâng cao chất lượng hoạt động của khớp.
Thoái hóa khớp không phải là kết quả tất yếu của tuổi già, trên thực tế, những thay đổi thường bắt đầu từ tuổi trung niên và phát triển dần dần trong thời gian dài hơn, đến tuổi già mới biểu hiện ra ngoài. Ngoài yếu tố tuổi tác, béo phì, căng thẳng nghề nghiệp, chấn thương thể thao … cũng là những yếu tố quan trọng làm xuất hiện và phát triển bệnh THK.
Những thay đổi ở dây chằng hoặc xương dưới sụn do viêm khớp khác có thể đẩy nhanh sự phát triển của viêm khớp. Ai cũng tìm ra được nguyên nhân thì gọi là thoái hóa khớp thứ phát, vì vậy loại bỏ các yếu tố nguy cơ và yếu tố gây bệnh là biện pháp quan trọng để phòng ngừa căn bệnh này.
Tập thể dục thể thao phù hợp giúp ngăn ngừa thoái hóa khớp ở người cao tuổi
Quan sát hành động của những người ở các lứa tuổi khác nhau, có thể thấy rằng do cột sống ngắn lại theo tuổi tác nên tầm vóc của con người cũng dần thấp đi. Nhiều người cao tuổi đi với đầu hơi chúi về phía trước, hông và đầu gối hơi cong, dáng đi chậm chạp thậm chí lê lết. Thời gian cần thiết để đi bộ hoặc chạy để vượt qua một độ cao nhất định tăng lên vì độ dài của sải chân giảm theo tốc độ đi bộ hoặc chạy.
Nếu bạn kiên trì tập thể dục phù hợp với lứa tuổi ngay từ khi còn nhỏ, bạn có thể ngăn chặn hoặc trì hoãn sự thay đổi này, đồng thời ngăn ngừa hoặc trì hoãn sự xuất hiện của những thay đổi thoái hóa. Ở những người cao tuổi lười vận động hoặc đã bị thoái hóa khớp, việc nghỉ ngơi hợp lý có thể ngăn ngừa hoặc giảm tác động của các yếu tố chấn thương.
Nghỉ ngơi, là biện pháp bảo tồn chính, áp dụng cho hầu hết các khớp trong cơ thể. Đối với những người bị khớp nặng nên hạn chế leo cầu thang, đi bộ hoặc đứng quá lâu. Đối với những người thừa cân, giảm cân có thể giúp giảm bớt gánh nặng cho các khớp nặng nề.
4. Cải thiện thoái hóa khớp ở người cao tuổi bằng ghế massage
Căn bệnh thoái hóa khiến xương phát triển và gây áp lực lên hệ thần kinh nên người bệnh cảm thấy đau nhức liên tục, gây khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày và đi lại, thuốc giảm đau chỉ là giải pháp tạm thời.
Thoái hóa khớp là một trong những tên gọi của bệnh thoái hóa cột sống. Xoa bóp, bấm huyệt là biện pháp phòng và điều trị thoái hóa khớp hiệu quả và bền vững nhất. Tuy nhiên, do việc di chuyển, đi lại khó khăn, thời gian sinh con ít nên nhiều chị em không thể đến các cơ sở y tế, điều trị thường xuyên. Ghế massage cho người đau nhức xương khớp vẫn được nhiều người tin tưởng và sử dụng.
Sử dụng ghế massage giúp cải thiện tình trạng thoái hóa khớp ở người cao tuổi
Dựa trên hệ thống các con lăn và túi khí ở vùng cánh tay, bắp chân, bàn chân và thắt lưng, ghế massage toàn thân làm giảm đau nhức và hỗ trợ người bị thoái hóa thông qua các bài xoa bóp, ấn, gõ, day, rung, cải thiện tâm trạng và thể trạng.
Con lăn di chuyển dọc theo cột sống từ trên xuống dưới, tìm đến các huyệt đạo trên cơ thể con người. Điều này làm giảm đau, kích thích tuần hoàn máu trong cơ thể, giảm mệt mỏi, xoa dịu vết thương, giúp người bệnh ngủ ngon hơn, hồi phục nhanh hơn. Đặc biệt, máy có chế độ điều chỉnh theo ý muốn của người dùng khi cần tập trung một vùng trên cơ thể.
Bài viết trên đã giúp bạn tìm hiểu rõ hơn về tình trạng thoái hóa khớp ở người cao tuổi. Nhìn chung để ngăn ngừa tình trạng thoái hóa khớp ở người già bạn cần thường xuyên tập thể dục thể thao và nghỉ ngơi hợp lý. Để cải thiện tình trạng thoái hóa khớp thì bạn có thể sử dụng ghế massage toàn thân tại nhà nhé!
